Varicella-zoster là một loại vi rút gây bệnh thủy đậu và bênh zô-na. Loại vi rút này nằm im bất động trong rễ dây thần kinh sau khi người bệnh bị thủy đậu. Theo viện y tế quốc gia Hoa kỳ, có tới 25% dân số sau khi được điều trị khỏi bệnh thủy đậu thì sẽ mắc phải bệnh lý zô na một lần nào đó trong đời do sự hồi sinh của các virus này.
Thời gian và mức độ nặng nhẹ của những cá nhân mắc bệnh zô-na với mỗi người là không giống nhau. Dấu hiệu trước tiên của bệnh lý zô-na là đau ê ẩm hoặc là tê buốt ở một bên của cơ thể, thường là đau nhức ở lưng hoặc ngực nhưng có khi cũng lên cả mặt, đầu, cánh tay hoặc cẳng chân. Vả lại còn có các triệu chứng giống như bị cảm cúm như: muốn ói, tiêu chảy, rùng mình nhưng không bị sốt. Zô-na phát ban chỉ có thể được biểu hiện vài ngày sau khi căn bệnh bắt đầu có những biểu hiện này, hoặc cũng có thể sau vài tuần.
Vị trí phát ban thường là bao quanh lưng, bên cạnh sườn, bụng hoặc ngực do vi rút di chuyển bao quanh vị trí rễ dây thần kinh cảm giác bị tác động– loại dây thần kinh đi ra khỏi cột sống và bao phủ xung quanh 2 bên cơ thể. Cơn đau đi kèm với phát ban có thể ở chừng mực nhẹ hoặc nặng nhưng thường thường sẽ biến mất trong vòng 4 tuần. Các vị trí bị phát ban có thể sẽ để lại sẹo.
Khó khăn cốt yếu khi chữa trị căn bệnh zô-na là chứng đau thần kinh sau khi mắc phải căn bệnh này. Chứng đau thần kinh này thường kéo dài khoảng vài tháng cho đến vài năm sau khi bệnh zô-na đã được điều trị khỏi. Những ai mắc phải vấn đề này thường bị nóng dữ dội hoặc đau nhói như bị dao đâm tại những nơi trước đó bị phát ban, không những thế còn có cảm giác đau day dứt khi có ai sờ vào. Lý do chuẩn xác của vấn đề này thường rất khó xác định nhưng theo lý thuyết là do các nơi bị viêm trước đó làm cho dây thần kinh trở nên quá nhạy cảm nên các cơn đau vẫn được cảm nhận sau khi đã hết viêm.
Chứng đau mạn tính phối hợp với đau thần kinh sau khi bị zô-na gây lên những vấn đề hết sức hóc búa cho cuộc sống của người bệnh. Những cử động hàng ngày từ ăn uống cho tới tắm gội, mặc quần áo trở nên hết sức mệt nhọc. Sau đó người bệnh còn có thể bị suy sụp tinh thần do đau mạn tính. Có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng các biện pháp điều trị sớm cho bệnh lý zô-na có thể rút ngắn thời gian bệnh nhân bị đau đớn. Người bệnh nên được điều trị với các thuốc chống vi rút trong vòng 3 ngày khi bắt đầu bị phát ban.
Một mối quan tâm khác nảy sinh cùng với căn bệnh zô-na là các vấn đề về mắt. Nếu vậy mặt cũng bị ảnh hưởng, vi rút cũng có thể ảnh hưởng luôn cả đến giác mạc. Các tổn thương đến mắt sau đó có thể sẽ để lại sẹo, giới hạn tầm nhìn. Để hạn chế điều này chỉ có cách chữa trị bệnh thật sớm.
Các cơn đau ê ẩm vùng lưng và đau khác do bệnh zô-na gây ra có thể được xử lý bằng nhiều cách, phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ và sự yêu chuộng của bạn. Một số người thích sử dụng thuốc chống viêm, một vài khác lại sử dụng miếng dán và kem gây tê để giới hạn đau đớn. Những ai thích dùng các phương pháp tự nhiên thì lại dùng kem cáp-xai-xin. Cáp-xai-xin là một loại hóa chất chiết suất từ quả ớt cay và có công dụng giảm đau.